Автурха́нов Ӏума́р Джуни́дан воӀ (вина 1946 шеран 21 январехь) — нохчийн а, российн а пачхьалкхан, политикин гӀуллакххо. Нохчийчоьнан лидерех цхьаъ, Нохчийн Республикера Дудаевн дуьхьалара коалицин коьртехь вара (1993-1995). Дудаевн оппозицин тӀеман-политикин гӀуллакххойх цхьаъ хилла[1]. РФ налогийн полицин инарла-майор.

Автурханов, Ӏумар Джунидан воӀ
Нохчийн республикин Хенан кхеташонан председатель
 — 1995 шеран мартехь
Хьалха хилларг дарж кхоьллина
Когаметтаниг дарж дӀадаьккхина; иза ша он Къоман бертан комитетан председатель санна
Дин ислам
Вина терахь 1946 шеран 21 январь({{padleft:1946|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:21|2|0}}) (78 шо)
Вина меттиг Кубековка, Убаганан кӀошт, Костанайн область, Кхазакхийн ССР, ССРС
Тайпа Пешхо
Да Джунид
Динлелор ислам
Пачхьалкх  ССРС,  Росси
ЦӀе инарла-майор
Латар

Хаси-Эвлара барт бинчул тӀаьхьа Российн Федерацин налогийн полицин Федералан гӀуллакхехь директоран гӀовсан даржехь вара (1996—1999).

Вина Кхазакхийн ССР. Чекхйаьккхина БуритӀера лакхара йукъара эскаран баьччаллин доьшийла а, Кубанан пачхьалкхан университетан юридически факультетан дуьхьала воцуш доьшу дакъа а[2] (кхечу хьостехь Кубанан меттана гайтина Тиблисин пачхьалкхан университет[3]).

Эскаран гӀуллакх чекхдаьккхина Чоьхьара Кавказан тӀеман гуонехь. Цул тӀаьхьа дехьаваьккхина Гуьржийчоьнан чоьхьарчу гӀуллакхийн меженашка, цигахь болх бира Сухуми гӀалин йукъара низам лардаран декъан хьаькаман даржехь[2].

1991 шеран декабрехь хаьржина Нохчийн Республикин Теркан кӀоштан урхаллин Хенан комитетан председатель. 1992 шеран апрелехь дуьйна — Теркан кӀоштан администрацин куьйгалхо. 1992 шарахь хилира «Маршо» партин сопредседатель, кхин а вара Дудаев Джохаран оппозицин партийн а, «Гоьрга текх» боламан а блокера куьйгалхойх цхьаъ[2].

1993 шеран майхь—июнехь куьйгалла дира Соьлжа-ГӀалахь Дудаевн дуьхьала оппозицин тӀемца дуьхьало йаран кхоллам кхуллуш. 1993 шеран 16 декабрехь, нохчийн оппозицин куьйгалхойн дийцарш долуш хаьржира Нохчийн Республикин Хенан кхеташонан председатель[2][4]. 1995 шеран январехь Нохчийн Республикин мехкан урхаллин меженийн кхочушдаран Ӏедалан куьйгалхочун хьалхара гӀовс хӀоттийра. 1995 шеран мартехь хаьржина Нохчийчоьнан къоман бертан комитетан председатель. Оцу даржехь лаьттира 1995 шеран 24 октябрь кхаччалц[2][4].

1996 шарахь РФ правительствон председателан Черномырдин Викторан омарца хӀоттийна Российн Федерацин Федералан налогийн полицин гӀуллакхан куьйгалхочун гӀовс. Леррина Автурхановна йукъадаьккхира кхин а директоран гӀовсан цхьа дарж (ворхӀалгӀа чоьтаца). Куратор вара физикин дуьхьалонан урхаллин а, цӀеран кхерамзаллин урхаллин а[2].

1999 шеран апрелехь мукъаваьккхира[2]. Оццу шарахь куьйгалле веира Дуьненайукъара гӀишлошйаран а, экологин а Академин.

Схьавалар Пешхойн тайпанах ду[5].

Билгалдахарш

бӀаьра нисйан
  1. Кавказский Узел. Автурханов Умар Джунитович. Кавказский Узел. ТӀекхочу дата: 2021 шеран 22 январь.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 Автурханов Умар Джунитович. agentura.ru. ТӀекхочу дата: 2017 шеран 27 июнь. Архивйина 2016-12-30 — Wayback Machine
  3. Автурханов Умар Джунитович. baza.vgdru.com. ТӀекхочу дата: 2017 шеран 27 июнь.
  4. 1 2 О. П. Орлов, А. В. Черкасов. Россия - Чечня: цепь ошибок и преступлений. memo.ru. ТӀекхочу дата: 2017 шеран 27 июнь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2016 шеран 25 декабрехь Архивйина 2016-12-25 — Wayback Machine
  5. Сергей Кургинян, Вадим Солохин, Мария Подкопаева. Содержательное единство 1994-2000. bookscafe.net. ТӀекхочу дата: 2017 шеран 27 июнь.

Хьажоргаш

бӀаьра нисйан
Хьалха хилларг:
дарж йукъадаьккхина
Нохчийн Республикин Хенан кхеташонан председатель
 

декабрь 1993 — март 1995
Когаметтаниг:
дарж дӀадаьккхина
Хьалха хилларг:
дарж йукъадаьккхина
Къоман бертан комитетан председатель
 

март 1995 — октябрь 1995
Когаметтаниг:
Лечи Магомадов