Цигонаш — уггаре йоккха Европера этносин кӀезиг къаьмнийн тоба[15], ХӀиндера схьадалар долуш этносин чӀор. Елена Марушиакова и В. Попов (Болгари) цӀе йлучу этнологаш уьш билгалбо — тобанийукъара этносин кхоллам санна. Оцу башхаллонаш билгалйоху цигонаш мозайка санна дукху пачхьалкхахь баьржина хилар а, цуьнца дихкина а долуш цера хӀинцлера идентичносташ кхолаялар (мадара лахахь хьажа).

Цигонаш
Дукхалла
  • 4 373 000 стаг
ДIасакхалхар

 АЦШ: 1 млн[1]

 Бразили: 678 эзар[2]

 Испани: 650 эзар[3]

 Румыни: 621 573 (хьаж. Румынин бахархой)

 Болгари: 353 эзар (хьаж. Болгарин бахархой)

 Аргентина: 300 эзар[4]

 Росси: 220 эзар (2010 шо)[5]

 Албани: 1300 тӀера 120 эзар кхаччалц[6]

 Серби: 108 эзар[7]

 Канада: 80 эзар[7]

 Словаки: 65 эзар (официалан)

 Босни а, Герцеговина а: 60 эзар[8]

 Украина: 47 587 (2001 шо)[9]

 Молдави: 12 271 (2004 шо)[10]

 Белорусси: 7079 (2009 шо[11]); 17 эзар (официалан дац[12])

 Франци: 20 эзар [2]

 Хорвати: 9463 тӀера 14 000 кхаччалц (2001 шо)[13]

 Кхазакхстан: 6750

 Латви: 6678 (2020 шо)[14]

Мотт Цигонийн мотт, домари[d], Ломаврен[d]
Дин Керсталла, ислам, Буддизм, Иудаизм
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь
Баржар

Йаьржина цера цӀе йу — ром, рома, делахь кхинйолу этнонимаш а йу лелош: синти, мануш («нах»), кале («Ӏаьржа»). Европин массо цигонаш политикин маьӀнехь лелош йу рома (инг. Roms, Romanies) цӀе.

Цигонаш беха Европин дукха пачхьалкхашкахь, цул совнах беха Къилбаседа Африкехь, Къилбаседа Америкехь а, Къилба Америкехь а, Австралехь. Европин цигонашна гергара цигонийн тобанаш йеха Гергарчу Малхбален пачхьалкхашкахь. Дуьненахь цигонаш 4 373 000 кхочу. ССРС пачхьалкхехь официалан 175,3 эзар цигонаш бара (1970 шо). Россехь беха 220 эзар герг цигон.

ЦӀеран бух нисйе бӀаьра

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

Литература нисйе бӀаьра

оьрсийн маттахь
  • Пиков Г. Г. Очерки цивилизационной истории Европы : Учебники и учебные пособия для вузов. — Москва ; Берлин: Директ-Медиа, 2020. — 600 с. — ISBN 978-5-4499-1466-8.
кхечу меттанашкахь
  • Марушиакова Е., Попов В. Историческа съдба и съвременна картина на циганските общности в Източна Европа // Studii Romani. Т. VII. София, 2007.
  • Марушакова Е., Попов В. Цигани в Турция и Иран (статья).
  • A catalogue of the Gypsy books collected by R. A. Scott Macfie, Liverpool, 1936
  • Black G. F. A Gypsy bibliography. Ann Arbor (Michigan), 1971
  • Catalogue of the Romany collection formed by Me Grigor Phillips D. U., Edinburgh, 1962.
  • «Etudes Tsigines», P., 1955-; «Roma», Chandigarh, 1974-, v. 1-.
  • «Journal of the Gypsy lore Society», old series, 1888-92, v. 1-3, new series, 1907—1916, v. 1-9, third series, Edinburgh, 1922-, v. 1-;
  • Marushiakova, Elena; Popov, Vesselin. Gypsies in the Ottoman Empire. Hatfield: University of Hertfordshire Press, 2001.
  • Marushiakova, E., Popov, V. Gypsies, Roma, Sinti in Central and Eastern Europe
  • Marushiakova, Elena and Vesselin Popov. 2016. Gypsies of Central Asia and Caucasus. London: Palgrave Macmillan.
  • Mikiosich F. Über die Mundarten und die Wanderungen der Zigeuner Europas, W., 1872-80
  • Pott А. Г. Die Zigeuner in Europa und Asien, Bd 1-2, Lpz., 1964
  • Vaux de Foletier F. de, Mille ans d’histoire des Tsiganes, [P., 1970]