Айдамирова, Марьям Ахьмадовна
Айдамирова, Марьям Ахьмадовна (1924 шеран 1 январь, Бена-Йурт, Теркан кӀошт, Нохчийн автономин область, РСФСР, СССР — 1992 шеран 2 ноябрь, Соьлжа-ГӀала, Нохчийн Республика, Росси) — нохчийн эшархо, пондарча, композитор, Нохч-ГӀалгӀайн АССР Халкъан артист, РСФСР Сийлахь артист.
Айдамирова Марьям Ахьмадовна | ||
---|---|---|
Коьрта хаам | ||
Йина терахь | 1924 шеран 1 январь | |
Йина меттиг | Бена-Йурт, Теркан кӀошт, Нохчийн автономин область, РСФСР, ССРС | |
Кхелхина терахь | 1992 шеран 2 ноябрь (68 шо) | |
Кхелхина меттиг | Соьлжа-ГӀала, Нохчийн Республика, Росси | |
Пачхьалкх | ССРС → Росси | |
Говзаллаш | эшархо, пондарча, композитор | |
Коллективаш | Соьлжа-ГӀалин филармони | |
СовгӀаташ |
|
Арахьара суьрташ | |
---|---|
Марьям Айдамирова |
Биографи
бӀаьра нисйанЙина 1924 шеран 1 январехь Теркан кӀоштан Бена-Йуртахь. Иза шен ден-ненан цхьаъ бен йацар. Эшарш лакъа йолаелира школера исбаьхьаллин кхолламалин кружокехь. Оцу кружоке иза цуьнца доьшуш хилла Махмуд Эсамбаевс йалира. 5-гӀа классехь йолуш хенахь цо дакъа лецира Пятигорскехь хилла хьуьнаре берийн конкурсехь. Амма цуьнан лерина музыкин образовани ца хилла.
Нохчийн цӀера баьхна зама цо Джамбулехь йаьккхийра. Цуьнан накъостас иза столови балха дӀанисйира. Цигахь цо хӀума яа баьхна нахан эшараш лоькхура. Шен гӀонна делла кӀеззиг ахчанах цуьнан нанас кехат пондар йицира. Аза лакха Ӏемира Марьям. Ша йаьккхина йаа хӀума цо шен гергарчарна а, лулахошна а йокъура.
Кеста иза кхайкхира Кхазакхийн операн театрехь болх бан. Иза шен комплексан концертан бригадаца юрташках концерташ луш лелара. Иза йара шен районера дозанал араяла бакъо еллачарех хьалхарниг. Цо эшараш лоькхуш хенахь нах шайн даймохк дага оьхуш боьлхура.
Ша миччхьа а йахача цо цигахь Ӏаш болу халкъан маттахь эшараш Ӏамайора. Цо локхура нохчийн а, кхазакхийн а, гӀиргӀазойн а, узбекийн а, аьрмлойн а, хӀирийн а меттанашкахь.
Казахийн театрехь цо болх бира 1956 шо кхаччалц. Цу шарахь йуха а кхуллуш йолу «Вайнах» ансамбле нах эца болабелира. Иза харжарах чекхъелира, амма цунна тӀедожийра музыкин училище чекхйаккхар. Шена тӀедожинарг цо кхочуш дира.
1957 шарахь ца йеанчул тӀехь иза Соьлжа-ГӀалин филармони балха йахара. Марьям гастролешца 20 сов паччхьалкхе кхечира. Филармонехь цо ша 1992 шеран 2 ноябрехь йаллалц болх бира — 35 шарал сов.
Доьзалла
бӀаьра нисйанЦуьнан ши йоӀ а, кӀан а бара.
- Цуьнан цӀин да велира 1966 шеран 26 апрелехь Ташкентехь мохк бегош хенахь;
- Цуьнан кӀант велира 13 шо кхьачна волуш хенахь;
- Цуьнан йоӀ Зулайс ГИТИС чекхйаьккхина. Иза йу Нурадилован цӀарах йолу Нохчийн пачхьалкхан театран актриса, Нохчийн Республикин Халкъан артистка;
- Цуьнан йоӀ Маликас чекхйаьккхина культпросветучилищен хореографически отделени;
Билгалдахарш
бӀаьра нисйанЛитература
бӀаьра нисйан- оьрсийн маттахь
- Газиев Усман. Её судьбой стала песня // Молодёжная смена : газета. — 2007. — № 37. — С. 4.
- Осмаева Зарема. Её величество Марьям Айдамирова // Молодёжная смена : газета. — 2005. — № 23. — С. 10-11.
- Чермоева А. Памяти великой певицы // Вайнах : журнал. — 2005. — № 1. — С. 63.
- Марьям Айдамирова // Зама : журнал. — 2011. — № 3. — С. 52-53.
- Гудаев Лёма. Голос, волновавший умы и сердца // Вести республики : газета. — 2009. — № 194(1126). — С. 4.
- Шовхалов Исрапил. Чеченская Эдит Пиаф // Молодёжная смена : газета. — 2009. — № 27(645). — С. 4.
- Магомадова З. О Марьям Айдамировой // Столица + : газета. — 2004.
- Фёдорова Зинаида. В память о Марьям // Столица + : газета. — 2005. — № 10. — С. 3.
- Её называли Эдит Пиаф // Моя газета : газета. — 2009. — № 1. — С. 7.
- Дадачиева Дагмара. Голос родины // Молодёжная смена : газета. — 2005. — № 5(208). — С. 3.
- Гортиков М. Гармонь её души // Столица + : газета. — 2006. — № 88.
- Аюбов Замид. Её песни пленяют сердца и души // Вести республики : газета. — 2005. — № 9(267).
- Камаев Усман. Сильнее шумного Аргуна // Молодёжная смена : газета. — 2009. — № 49. — С. 3.
- нохчийн маттахь
Хьажоргаш
бӀаьра нисйан- Марьям Айдамирова Архивйина 2014-03-28 — Wayback Machine
- Марьям Айдамирова Архивйина 2014-03-27 — Wayback Machine
- Марьям Айдамирова Архивйина 2014-03-28 — Wayback Machine
- Марьям Айдамирова
- Жизнь замечательных людей. Марьям Айдамирова YouTube чохь
- Хьа Хабаро Хьо Хазина — Марьям Айдамирова YouTube чохь