Ӏалхан-Йурт

Хьалха-Мартанан кӀоштар йурт, Нохчийчоь
ХӀокху версин 3 хийцам талла безаш бу. ЧӀагӀйелла верси теллина (2023, 13 ноябрь).

Ӏалхан-Йурт[4]Нохчийчоьнан Хьалха-Мартанан кӀоштан эвла йу. Бахархой — 8 860 леррана 2010 шарахь[3].

Эвла
Ӏалхан-Йурт
оьрс. Алхан-Юрт
Сурт
43°13′49″ къ. ш. 45°33′38″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх Росси
Регион Нохчийчоь
КӀошт Хьалха-Мартан
Истори а, географи а
Йиллина 1767
Хьалхара цӀерш 1944 - 1957 шш. Айвазовское[1]
Центран локхалла 153[2] м
Сахьтан аса UTC+3
Бахархой
Бахархой 8 860[3] стаг (2002)
Официалан мотт Нохчийн мотт, оьрсийн мотт
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код 87145[2]
Поштан индекс 366501
ОКАТО 96234804001
Картин тӀехь
Ӏалхан-Йурт картан тӀехь
Ӏалхан-Йурт
Ӏалхан-Йурт картан тӀехь
Ӏалхан-Йурт
Ӏалхан-Йурт картан тӀехь
Ӏалхан-Йурт

Иза йу Ӏалхан-Йуьртан йуьртан меттиган административан центр[5].


Эвла йу Соьлжа-ГӀалина 15 км къилбаседа-малхбузехьа йу.

Уллера нах беха меттигаш: къилбаседехьа — Октябрьски эвла йу, къилбаседа-малхбузехьа — Іалхан-ГІала, ГIуларе а Хьамби-Ирзу а эвланаш йу, къилба-малхбузехьа — Хьалха-Марта гӀала а ГихтӀа эвла а йу, къилба-малхбалехьа — ГӀойтӀа эвла йу[6].

Ӏалхан-Йуьрт 1767 шарахь йилина йу[7]. 1834 шеран картин тӀехь кхузахь йу Курчала[8]. Шир заман чохь, 1826-1840 шарашкахь Ӏалхан-Йурт йоьвзаш хилла Курчала олуш, уггара хьалха цигахь хоьвшина баха нохчий тайпана курчалой, цул совноха курчалой шир кешнаш ду эвлан йукъехь, кхиъа совнох дукхох болу бахархой бу уьша. Из гойту йуха эвла йилна нохчаша.[9]

1869 шарахь И. Айвазовскис "Ӏалхан-Йуьрт" цӀе йолуш сурт дилира[10].

1944 шарахь берриге нохчий махках баьхначу хенахь Ӏалхан-Йурт эвлан цӀе Айвазовское аьлла хийцинера[1]. Нохч-ГІалгІайн АССР меттахӀоттиначу хенахь йуьртан тохарлера цӀе йуха меттахӀотта йира.

Бевзушболу йуртара нах

бӀаьра нисйан

Билгалдахарш

бӀаьра нисйан