Википеди

ГӀойтӀа

Хьалха-Мартанан кӀоштар йурт, Нохчийчоь
ХӀокху версин 3 хийцам талла безаш бу. ЧӀагӀйелла верси теллина (2023, 27 июнь).

Гӏойтӏа[1]схьадаьлла нохчий «гӏой» дашах — эскар) — Нохчийн Республикин Хьалха-Мартанан кӀоштан эвла . ГӀойтӀин йуьртан меттиган административан йукъ[3].

Эвла
нох. ГIойтIа[1]
оьрс. Гойты
Сурт
43°09′46″ къ. ш. 45°37′13″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх Росси
Регион Нохчийчоь
КӀошт Хьалха-Мартанан
Истори а, географи а
Дуьххьара хьахор 1785 шо
Хьалхара цӀерш 1944 кхаччалц — ГӀойтӀа
1957 кхаччалц — Свободное
Центран локхалла 214 м
Климатан тайпа барамера
Сахьтан аса UTC+3
Бахархой
Бахархой ↗18 939[2] стаг (2020)
Къаьмнийн хӀоттам нохчий
Официалан мотт Нохчийн мотт, оьрсийн мотт
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код +7 87145
Поштан индекс 366502
Автомобилан код 20, 95
ОКАТО код 96234813001
Картин тӀехь
нох. ГIойтIа[1] картан тӀехь
нох. ГIойтIа[1]
нох. ГIойтIа[1] картан тӀехь
нох. ГIойтIа[1]
нох. ГIойтIа[1] картан тӀехь
нох. ГIойтIа[1]
Викилармин логотип Викиларми чохь медиафайлаш


Географи

бӀаьра нисйан
 
ГӀойтӀин йуьртан меттиг ТӀехьа-Мартанан кӀоштан картин тӀехь

Эвла лаьтта ГӀойтӀа эркан (Соьлжин аьтту га) шинне бердаца а, Промышленни татолаца а. Соьлжа-ГӀалин 12 км къилбехьа а, федералан «Кавказ» автонекъан 7 км къилбехьа а, ТӀехьа-Марта гӀалин 3 км къилбаседа-малхбалехьа а лаьтта[4].

Уггаре гергара нах беха меттигаш:ТӀехьа-Марта къилба-малхбузехьа, Ӏалхан-Йурт къилбаседа-малхбузехьа, Шовдане къилбаседа-малхбалехьа, Йоккха АтагӀа малхбалехьа, Доулт-Мирзан-КӀотар, ГӀой-Йист, Олхазар-КӀотар къилбехьа[5].

Истори

бӀаьра нисйан

Эвланах болу дуьххьарлера хаамаш бу 1785 шарахь, Кавказан тӀеман исторех лаьцна, цигахь ду, шейх Мансура ГӀойтӀара зуда йалийна аьлла[6].

1822 шарахь ГӀойтӀа а, ТӀехьа-Марта а эвланаш хӀаллакйира полковника Грековс. Кхин а эвланах хаамаш бу инарло Фрейтага хьуьнан йукъахула «ГӀойтӀин некъ» баккхарх (1846 шеран 16 декабрехь — 5 январехь).

1918-19 шерашкахь эвлахь йара Советийн Ӏедалан гӀолаьцна Эльдарханов Таьштамар куьйгаллехь волу Нохчийчоьнан Халкъан кхеташо. ГӀойтӀин кхеташоно кхоьллира баьччаллехь Шерипов Асланбек волу Нохчийн ЦӀен эскар. 1919 шеран февралехь Соьлжа-ГӀала инарла Шатиловн оьрсийн эскарша мукъайаьккхича, Гикало Николай куьйгаллехь волу цӀенэскархойх бисинарш, бевдира Соьлжин дехьа. ГӀойтӀин Халкъан кхеташоно цӀенаш дӀа а ца белла, къиза дуьхьало йира РКъТӀН дакъошна. 1919 шарахь, ГӀойтӀа йолчохь, Гражданийн тӀеман муьрера БӀе дийнан тӀемашкахь, хӀаллакдира инарла Деникинан эскар.

1944 шарахь нохчийн къам арадаьккхинчул тӀаьхьа Нохч-ГӀалгӀайн АССР дӀайаьккхира, йуьртан цӀе хийцира Свободни (нохчех маьрша). 1958 шарахь Нохч-ГӀалгӀайн АССР меттахӀоттийначул тӀаьхьа эвлан историн цӀе схьайелира.

Бахархой

бӀаьра нисйан
Бахархойн дукхалла
1939[7]1979[8]1990[9]2002[10]2010[11]2012[12]2013[13]
5886↗8966↗10 402↗13 221↗16 177↗16 661↗17 016
2014[14]2015[15]2016[16]2017[17]2018[18]2019[19]2020[2]
↗17 371↗17 831↗18 014↗18 251↗18 534↗18 816↗18 939

Инфраструктура

бӀаьра нисйан

Эвлан йуккъехь лаьтта XIX бӀешарахь диллина доккха маьждиг. Эвлахь болх беш йу 5 ишкол, цхьа могӀа дешаран меттигийн филиалаш. Совхоз а, цхьа могӀа промышленностан предприятеш а йу.

Галерей

бӀаьра нисйан
  •  
    XIX бӀешарахь ГӀойтӀин хьуьнхахь тӀелатар.
  •  
    ГӀойтӀа эвлара бахархой, 1923 шо
  •  
    ГӀойтӀа эвлара маьждиг
  •  
    ГӀойтӀа эвлара маьждиг, 2023 шо

Билгалдахарш

бӀаьра нисйан
  1. ↑ 1 2 Сулейманов А. Топонимия Чечни. Грозный: ГУП «Книжное издательство», 2006
  2. ↑ 1 2 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 24 апрель. Архивйина 2020 шеран 24 апрелехь
  3. ↑ Гойтинская сельский округ (сельсовет)* (Урус-Мартановский район). ТӀекхочу дата: 2011 шеран 18 сентябрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2012 шеран 8 февралехь
  4. ↑ Карта СССР 1:200К - 366502, Гойтинское, Чеченская республика. retromap.ru. ТӀекхочу дата: 2024 шеран 16 июнь.
  5. ↑ Советские карты K-38 - Тбилиси, Ереван, Грозный, Нальчик. www.etomesto.ru. ТӀекхочу дата: 2024 шеран 16 июнь.
  6. ↑ Культурно-исторический фонд «тарих» - Документ. gigabaza.ru. ТӀекхочу дата: 2024 шеран 16 июнь. Архивйина 2019-11-06 — Wayback Machine
  7. ↑ Кеп:Население/1939AI
  8. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населённых пунктов - районных центров. ТӀекхочу дата: 2013 шеран 29 декабрь. Архивйина 2013 шеран 29 декабрехь
  9. ↑ Архивный вестник, №1. Нальчик:Архивное управление Правительства Чеченской Республики, 2013.
  10. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивйина 2012 шеран 3 февралехь
  11. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1. Численность и размещение населения Чеченской Республики. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 9 май. Архивйина 2014 шеран 9 майхь
  12. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 31 май. Архивйина 2014 шеран 31 майхь
  13. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). ТӀекхочу дата: 2013 шеран 16 ноябрь. Архивйина 2013 шеран 16 ноябрехь
  14. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 2 август. Архивйина 2014 шеран 2 августехь
  15. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. ТӀекхочу дата: 2015 шеран 6 август. Архивйина 2015 шеран 6 августехь
  16. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  17. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (2017 шеран 31 июль). ТӀекхочу дата: 2017 шеран 31 июль. Архивйина 2017 шеран 31 июлехь
  18. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. ТӀекхочу дата: 2018 шеран 25 июль. Архивйина 2018 шеран 26 июлехь
  19. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года. ТӀекхочу дата: 2019 шеран 31 июль.
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=ГӀойтӀа&oldid=10381893»